Skip to main content

Mindfulness
in de traditie van Thich Nhat Hanh

28 juli 2021

Zenverhaal: De wijze boer

Door Annemieke Rebel en Peter van Leeuwen.

Zen staat bekend om zijn nadruk op meditatie en inzicht in het dagelijks leven. Daarnaast staat Zen ook bekent om zijn poëzie, koans en verhalen. Zen is pragmatisch ingesteld en put voor haar lessen uit het dagelijks leven. Zenverhalen zijn allegorieën die worden verteld om belangrijke lessen te illustreren. Onderstaand kan je een verhaal uit deze rijke traditie lezen dat is geïllustreerd door Annemieke.

Pech... Geluk... Wie zal het zeggen?

Er was eens een oude boer die al vele jaren samen met zijn paard zijn land en gewassen bewerkte. Op een dag liep zijn paard weg. Zijn trouwe paard met wie hij al die jaren ploegde, zaaide en maaide had hem in de steek gelaten. Toen zij het nieuws hoorden, gingen zijn buren snel bij hem langs. "Wat ben je toch een pechvogel," zeiden ze meelevend. "Misschien," antwoordde de boer en hij leunde op zijn spa en keek in de verte.

De volgende ochtend echter, kwam het paard terug. Niet alleen, maar vergezeld door drie wilde paarden. De boer had dus niet alleen zijn eigen paard terug, maar er drie nieuwe paarden bij gekregen "Wat geweldig," riepen de buren uit en zij sloegen de oude boer op zijn schouder. "Misschien," antwoordde de oude man en hij stak een grassprietje tussen zijn tanden.

De volgende dag probeerde zijn zoon een van de ongetemde paarden te berijden. Dat paard was daar niet van gediend en hij gooide de boerenzoon van zijn rug. De zoon kwam hard ten val en brak zijn been. Opnieuw kwamen de buren om hun medeleven te betuigen met zijn ongeluk. "Zie je wel, wat een pechvogel je bent," zeiden ze met meewarige gezichten. "Misschien," antwoordde de boer en rekte zich eens goed uit.

De dag daarop kwamen militaire ambtenaren naar het dorp om jonge mannen op te roepen voor het leger. Toen ze zagen dat de zoon een gebroken been had, schudden zij hun hoofd en liepen zij verder, op zoek naar gezonde, fitte jongemannen die in het leger konden dienen. De buren feliciteerden de boer met hoe goed alles was afgelopen. "Wat heb je toch een geluk," riepen zij opgelucht uit. "Misschien," zei de oude boer stak zijn handen in zijn zakken. 

De wijze boer geheel

Verklaring

De boer begrijpt dat het leven een aaneenschakeling is van op- en neergaande gebeurtenissen en laat zich hierdoor niet van de wijs brengen. Hij begrijpt de ware aard van het leven. Geen enkele gebeurtenis kan op zichzelf staand en als 'eindig' worden beschouwd. Omstandigheden kunnen in een oogwenk veranderen. En dat zullen ze ook. Zonder vergankelijkheid is er geen groei of verandering mogelijk. In de stroom van het leven is er altijd een volgend moment, een volgende dag, een volgende week of seizoen. En of de dag nu 'goed' of 'slecht' was, we weten niet hoe de volgende dag zal zijn.

Omstandigheden die wij als goed of slecht beoordelen, kunnen ook niet als op zichzelfstaand worden beschouwd. Het zijn concepten die met elkaar verbonden zijn, als twee kanten van dezelfde medaille. Zonder links weten we niet wat rechts is. Zonder modder is er geen lotus en zonder lotus is er geen modder. Goed en slecht, links en rechts, modder en lotus interzijn. Als we ons deze waarheid realiseren kunnen vrede en geluk vinden.

Annemieke is illustrator en Peter beoefent Zen