Zitmeditatie

Zitmeditatie is thuiskomen bij jezelf door je aandacht helemaal te richten op wat er in en om je heen aanwezig is. Je zit rechtop, je richt je aandacht op je ademhaling en je keert daar steeds weer naar terug als je afgedwaald bent. 

Zo geef je je geest de gelegenheid ruim te worden en je hart zacht en vriendelijk. De vrede en stevigheid van het boeddhabeeld op het altaar kun ook jij ervaren.

Zitmeditatie heeft een helende werking. Je kunt zitten met alles wat in je omgaat: pijn, boosheid, irritatie of vreugde, liefde en vrede. Je kunt zitten met al je gedachten en gevoelens. Door je aandacht steeds opnieuw op je adem te richten zul je ontdekken dat je je niet door gedachten en gevoelens mee hoeft te laten slepen. Laat alles maar komen, laat het zijn en laat het gaan. Er is geen noodzaak om je gedachten of gevoelens in een bepaalde richting te dwingen, te onderdrukken of te doen alsof ze er niet zijn. Observeer de gedachten en beelden in je geest met een accepterende en liefdevolle blik. Je kunt ervaren dat je heel stil en rustig kunt zijn, ondanks de stormen die in je te keer gaan.

Om je aandacht bij je ademhaling te houden, kun je gebruik maken van deze gatha: 

Voorbereiding 

De voorbereiding, voordat je gaat zitten, is een oefening op zich en net zo belangrijk als de zitmeditatie zelf. De ruimte waarin je oefent is bij voorkeur schoon en opgeruimd, zonder rommel die de aandacht afleidt. Maak thuis een plek waar je rustig kunt zitten, zoals een kleine kamer of een hoek van een grotere ruimte. Zet een tafeltje neer met bloemen, kaarsen en een beeldje van de Boeddha. Verlicht de ruimte goed, maar niet te fel. Het is ook belangrijk, voordat je gaat mediteren, in je eigen hoofd voor wat rust te zorgen. Het is bijvoorbeeld geen goed idee om direct uit je werk te gaan mediteren. 

Hoe zitten we?

Er zijn verschillende houdingen die aanbevolen worden voor zitmeditatie. Thich Nhat Hanh adviseert een zithouding, waarin je je op je gemak voelt en oplettend kunt zijn. Je kunt zitten op een meditatiekussen met gekruiste benen met je knieën op de grond (kleermakerszit), geknield op een meditatiekrukje of op een stoel met beide voeten op de grond. Je zit ontspannen met een rechte rug, zodat je goed kunt ademen. Je handen rusten licht in je schoot of op je bovenbenen. Je houdt je ogen open, half open of gesloten, net waar je voorkeur naar uitgaat. Als je een beetje moe bent kun je je ogen beter openhouden om te voorkomen dat je in slaap valt. Op je gezicht een lichte glimlach. In deze houding kun je ontspannen en opmerkzaam zijn. Je kunt het beste losse kleding dragen. Als je het koud hebt tijdens het zitten kun je een deken om je heen slaan.
Tijdens de zitmeditatie merk je misschien dat je ademhaling tegelijkertijd rustig, licht en diep wordt. Probeer je ademhaling niet te bij te sturen; hij wordt meestal vanzelf dieper naarmate je meer ontspant. Je kunt opmerken dat de luchtstroom je neus in en uit gaat en dat je buik opzet en weer daalt. Je ademhaling vormt het ankerpunt van je aandacht en brengt lichaam en geest samen.
Als je tijdens het zitten last krijgt van slapende of pijnlijke benen of voeten, verander dan langzaam van houding. Je kunt geconcentreerd blijven door je adem te blijven volgen en langzaam en met aandacht van houding te veranderen. 
Als je moeilijk kunt zitten, kun je ook liggend mediteren.