Skip to main content

Mindfulness
in de traditie van Thich Nhat Hanh

20 mei 2022

De natuur in met zes Wondervragen

Door Koen Demeyer

We kennen Interbeing als  een van de hoekstenen van de leringen van Thich Nhat Hanh. Het staat voor onderlinge verbondenheid en afhankelijkheid van alle verschijnselen. Maar Interbeing is veel meer dan een theoretisch concept. Het krijgt pas een betekenis als het geleefd wordt. Maar, hoe beoefen je Interbeing dan in de praktijk? 

Bijvoorbeeld door beoefening van een zit- of loopmeditatie, maar er zijn ook nog andere mogelijkheden. Zo is de natuur ook een ideale omgeving om Interbeing te ontdekken en te onderzoeken, want de natuur herbergt een ontelbaar aantal wezens en verschijnselen waarmee je je kunt verbinden. 

 Deze verbinding kan je ook ervaren tijdens een gewone wandeling. De onderstaande eenvoudige ‘Wondervragen’ kunnen hiervoor een nuttig hulpmiddel zijn. Ze zijn gebaseerd op een methode voor natuurexploratie die John Muir Laws 1) ontwikkeld heeft. John Muir Laws is een Amerikaanse natuurgids en illustrator, die veel van zijn inzichten te danken heeft door te werken met kinderen. Zijn methoden waren oorspronkelijk bedoeld als een manier om de natuur te ontdekken, maar je kunt deze even goed gebruiken om op een actieve manier je eigen natuur en een liefdevolle band met alle natuurwezens te ontdekken. Hij drukt dit als volgt uit: “Ik geloof dat (natuur)liefde een daad is van aanhoudende, meelevende aandacht. Wanneer ik mensen leer om aandachtig te zijn, leer ik mensen hoe ze diep verliefd kunnen worden op de natuur en de wereld.”

Bloemen 1280

Deze Wondervragen bevorderen niet alleen een scherpere en diepere waarneming, maar het is bovendien nog leuk om te doen, vooral met kinderen. Door op deze manier de natuur te bevragen schep je een directe en intieme band met elk natuurwezen. Elk natuurwezen heeft een niet-menselijke, maar evenwaardige ‘persoonlijkheid’ waarvan je héél veel kunt leren. Hun kennis en levenservaring zijn miljoenen jaren ouder dan de mensheid. Ze zijn onze leraren en beste vrienden. Daar kunnen we alleen maar dankbaar voor zijn. 2) Spreek daarom deze vragen uit met een glimlach alsof je met een goede vriend spreekt. 

  • “Wat trekt hier mijn aandacht? Wat gebeurt er hier?”: Alerte aanwezigheid.

De natuur stuurt voortdurend subtiele signalen uit als uitnodiging voor een dialoog. Met een onbevangen en open houding zal je deze signalen vanzelf oppikken. “Ga niet geforceerd naar iets op zoek”, zegt John Laws. "De twee dingen waar je in eerste instantie naar op zoek bent zijn verwondering en schoonheid. Zoek naar micro-schoonheden zoals een ontluikend blad of de manier waarop het zonlicht mos raakt en let dan op de kleine mini-mysteries, fenomenen en gebeurtenissen die je niet helemaal begrijpt."

  • “Hoe ziet het er uit? Hoe klinkt, ruikt of proeft het?” : Lofbetuiging aan de schoonheid.

 Omschrijf of schets wat je waarneemt. Zeg hardop tegen je zelf of tegen anderen wat je ziet en beleeft. Doe dit doorleefd en met enthousiasme, alsof je de eerste mens bent die bijvoorbeeld een roodborstje ziet. Je zult ervaren dat de waarneming hierdoor intenser en intiemer wordt. 

  • “Ik vraag me af of… , Waarom zou dit zo zijn? Hoe werkt dit?”: Belangstelling en Verwondering.

Stel open en verkennende vragen zoals: Waarom heeft deze kauw zo’n speciale blauwe ogen? Dit kan je wetenschappelijk benaderen of je wacht gewoon af wat er naar jou toekomt. Elk antwoord is goed en het hoeft ook niet meteen te komen. Zo kan het je ’s nachts plots wakker maken. Ook in dit geval heeft de natuur tot je gesproken. En…géén antwoord is ook een antwoord. Het belangrijkste is dat je door deze vragen een dialoog bent aangegaan en jouw geest hierdoor openbloeit. De natuur heeft je geraakt. 

  • “Dit doet me denken aan… Zou het kunnen zijn dat.?” : Verbinding maken.

Deze vraag volgt bijna automatisch op de voorgaande. Hier doet de natuur je verbanden leggen met eerdere ervaringen en ze zet je aan om nieuwe vragen weer nieuwe vragen te stellen. Zo inspireert en verrijkt ze jou voortdurend. 

  • “Wat doet dit met mij? Wat roept dit in mij op? Wat zegt dit over mij? : Introspectie.

Nu nodigt de natuur je uit op een zelfreflectie of een meditatie. Dit is het moment om naar binnen te gaan. Luister naar wat dan in jou opkomt, transformeer het of laat het weer gaan. Dikwijls is, naast meditatie, opschrijven de beste manier om een nieuw idee een plaats te geven zonder dat het bezit van jou neemt. 

  • Wat leer ik hiervan?  Wat doe ik hiermee? : Dankbare respons.

Met deze ervaring heeft de natuur een prachtig geschenk gegeven. Laat het niet in de verpakking zitten en gebruik het goed. Dank haar tenslotte voor haar gulheid en neem je voor om haar een wederdienst te geven. Wees creatief met jouw antwoord. Schrijf of teken iets of onderneem iets om de natuur te helen en te ondersteunen. Dit is een natuurlijke vorm van wederkerigheid die de mensheid en de natuur voortdurend verrijkt. . 2)

Wanneer je deze oefening dikwijls herhaalt, zal je ontdekken dat het stilaan een automatisme gaat worden. Zo ga je steeds meer geschenken met elkaar delen. Geleidelijk ga je dan ook meer op deze manier naar je medemens kijken en veel nieuwe vriendschappen creëren. Hang deze vragen ergens op en bekijk ze regelmatig. Het zal veel deuren voor jou openen.  Dit is Interbeing in actie.

(1)    John Muir Laws:  https://johnmuirlaws.com/  

TED talk: https://www.youtube.com/watch?v=af1kB89pIsw&feature=youtu.be  

Youtube Nature Connection   :  https://www.youtube.com/watch?v=v079W4lZ0TU&list=PLpcRk9AaBeWjswF9kYxwcVwxx7oHFT5sH&index=35

(2)    Robin Hall Kimmerer: Amerikaanse Professor botanica. Eveneens  spreekbuis voor de Potawotami stam.  Briljante synthese van wetenschap en ecologische levenswijsheid https://www.robinwallkimmerer.com/ .